Bu yazımızda boşanma davalarının süreci hakkında uygulamaya yönelik kısa bilgilendirmelerde bulunacağız.
Boşanmaya ilişkin hükümler 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 161-184 maddelerinde düzenlenmiştir.
Boşanma davasında; boşanma isteminde bulunan eş somut bir boşanma nedeni göstermeli, yargılama sürecinde boşanma nedenini ispatlamalı ve karşı tarafın kusurlu olduğunu (karşı yanın tam kusurlu olması şart değildir, kusur atfedilebilmesi yeterlidir) ispatlamalıdır. Aksi halde davanın REDDİ durumu gündeme gelecektir. Anlaşmalı boşanma davalarında ise kusur ve ispat hususu aranmaz.
Boşanma davasında temel nokta ilk dava dilekçesidir. İyi hazırlanmamış, gerekli dikkat ve özen gösterilmemiş dava dilekçeleri, davanın kaybedilmesine ve yargılama aşamasında başkaca sorunlara neden olabilir. Bu bakımdan ilk dava dilekçesinin özenle hazırlanması gerekmektedir. Boşanma davalarında sorun yaşamamak adına bir avukat aracılığıyla davanın yürütülmesinde fayda vardır. Zira uygulamada vatandaş tarafından açılan davalarda; dava dilekçelerinde olan eksiklikler ve taleplerin tam olarak kişinin asıl taleplerini yansıtmaması nedeniyle vatandaşın dava sonucunda hak kaybına uğradığı görülmektedir.
Boşanma nedenleri sırasıyla açıklayıcı olarak yazılmalı ve boşanma talebinde bulunan kişinin boşanmanın yanında başkaca talepleri var ise (velayet, tazminat, nafaka ve diğerleri) bunlarıntalep kısmında muhakkak belirtilmesi gerekmektedir.
BOŞANMA NEDENLERİ
Bu yazımızda boşanma nedenlerine sadece başlık olarak vereceğiz. İlerleyen zamanda ayrı yazılarla her bir boşanma nedenini geniş olarak ele alıp, yayınlayacağız.
- 1- Zina
- 2- Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış
- 3- Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
- 4- Terk
- 5- Akıl Hastalığı
- 6- Evlilik birliğinin sarsılması (genel boşanma nedeni)
YETKİ
Boşanma davalarının nerede açılacağına ilişkin Medeni Kanun m. 168’de özel hüküm bulunmaktadır.
“Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir”
Madde hükmüne göre taraflardan birinin yerleşim yerine veya tarafların dava açmadan önce son 6 ay içerisinde ikamet ettikleri yere göre yetkili mahkeme belirlenir. Özetle tüm bu belirtilen yerler yetkili mahkemedir.
ANLAŞMALI BOŞANMA
Anlaşmalı boşanma davasının söz konusu olabilmesi için öncelikle tarafların en az 1 yıl evli olmaları gerekmektedir.
Anlaşmalı boşanma davası dava açılırken söz konusu olabileceği gibi açılan çekişmeli bir dava devam ederken de söz konusu olabilir.
Anlaşmalı boşanma davasında yetkili mahkemenin belirlenmesi bakımından tarafların ikametgahının bir önemi yoktur. Taraflar diledikleri adliyeye başvurup anlaşmalı boşanma davalarını açabilirler. Anlaşmalı boşanma davasının önem arz eden noktası tarafların aralarında düzenlediği protokoldür. Söz konusu protokolün konunun uzmanı olan bir avukat nezdinde yapılması tarafların hak kaybına uğramaması bakımından önem arz etmektedir.Anlaşmalı boşanma davaları tek celse de tarafların katılımıyla karara çıkan davalardır.
Anlaşmalı boşanmada tarafların boşanabilmeleri için, mutlak surette hakim tarafından dinlenmeleri gerekmektedir. Bu bakımdan ilgili kanun hükmü düzenlemesinde: “Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur” denilmiştir.
GEÇİÇİ ÖNLEMLER
Boşanma davası devam ederken tarafların talebi üzerine veya re’sen hakim tarafından bir veya birden fazla geçici önlemlere karar verilebilir. Hakim, boşanma davası devam ederken gerekli olan ve özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri kendiliğinden alır.
BOŞANMADA MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT
Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir.
Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.
Boşanmada maddi ve manevi tazminat davası, boşanma davası ile birlikte açılmamış ise, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde ayrı bir dava şeklinde de açılabilir.
BOŞANMADA YOKSULLUK NAFAKASI
Boşanmada her iki tarafında nafaka talebinde bulunma imkanı ve hakkı vardır. Fakat nafakaya hükmedilmesi bakımından bazı şartların mevcut olması gerekmektedir. Öncelikle nafaka talep eden tarafın boşanma yüzünden yoksulluğa düşeceğinin ispatlanması gerekmektedir. Bunun yanında nafaka isteminde bulunan kişinin boşanma sonucunda kusurunun, karşı tarafın kusurundan daha ağır olmaması gerekmektedir.
Buna ek olarak dava devam ederken de nafakaya hükmedilebilir. Söz konusu nafaka tedbir nafakası olup geçici bir nafakadır (kusur durumuna bakılmaz). Dava devam ederken taraflardan biri tedbiren kendisine diğer tarafın nafaka vermesini isteyebilir ve aynı zamanda çocuklar için de nafaka isteminde bulunabilir.
Boşanmadan sonra açılacak nafaka davalarında, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.
BOŞANMA NEDENİYLE AÇILAN DAVALARDA ZAMANAŞIMI
Evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Söz konusu davalara örnek vermek gerekirse yoksulluk nafakası ve tazminat davaları örnek olarak verilebilir. Söz konusu davalar boşanma davası ile birlikte talep edilebileceği gibi bunun yanında boşanma hükmü kesinleştikten sonra da açılabilir. Bu durumda 1 yıl içinde bu davaların açılması gerekmektedir. Aksi halde dava açma hakkı kaybedilmiş olur.
BOŞANMA SONUCUNDA MALLARIN TASFİYESİ
Malların tasfiyesi, boşanma sonucunda ele alınabilecek bir konudur. Boşanma davası ile birlikte açılmış dahi olsa boşanma kararı kesinleşmeden, malları tasfiyesi yoluna gidilemez. Malların tasfiyesi teknik ve uzun bir konu olduğundan ayrı başlık altında değerlendirilmesi gerektiğinden burada sadece kısaca ele alacağız.
Boşanma hâlinde, eşlerin bağlı olduğu rejime ilişkin hükümlere göre mallar tasfiye edilir. Eşler herhangi bir rejim tercih etmemişse, mallar, edinilmiş mallara katılma rejimiçerçevesinde tasfiye edilir.
Ayrılık hâlinde, ayrılığın süresine ve eşlerin durumlarına göre aralarında sözleşmeyle kabul edilmiş olan mal rejiminin kaldırılmasına karar verebilir.
UYARI
Web sitemizdeki tüm makale ve içeriklerin telif hakkı Av. Yılmaz Demirtaş’a aittir. Tüm makaleler hak sahipliğinin tescili amacıyla elektronik imzalı zaman damgalıdır. Sitemizdeki makalelerin kopyalanarak veya özetlenerek izinsiz bir şekilde başka web sitelerinde yayınlanması halinde hukuki ve cezai işlem yapılacaktır